E- TİCARET SİTELERİNDEN ALIŞVERİŞ YAPMADAN ÖNCE MUTLAKA OKUYUNUZ

E- TİCARET SİTELERİNDEN ALIŞVERİŞ YAPMADAN ÖNCE MUTLAKA  OKUYUNUZ

Tüketicinin korunması alanının çok geniş ve çok dinamik bir konu olması nedeni ile tüketiciler yeni imkânlar ile birlikte yeni sorunlarla da karşılaşmaktadırlar. Bu kapsamda tüketicileri daha ileri seviyede korumaya yönelik tedbirlerin alınması, tüketicilerin hak arama yollarının kolaylaştırılması, tüketicilerin bilgilendirilmesine önem verilmesi, bürokrasinin azaltılması ve hakkaniyete uygun bir ceza sisteminin oluşturulması amacıyla hazırlanan ve toplumun tüm kesimlerini kapsayan tüketici örgütlerinin de görüşlerinin alınarak son hali verilen tüketicinin korunması hakkında kanun Mayıs 2014 tarihinden itibaren  yürürlüğe  girmiştir.

Günümüzde bilgi ve iletişim teknolojilerinin hızla gelişmesi bir taraftan ürün çeşitliliğini arttırırken, diğer taraftan tüketicilerin daha bilinçli hareket etmesi zorunluluğunu doğurmuştur. Pazarlama tekniklerinin  satış ve dağıtım kanallarının değişmesi, satıcı ve tüketicinin fiziken bir araya gelmeden ve tüketicinin satın almak istediği ürüne dokunmadan satın alma kararının verildiği bir alışveriş ortamında, yürürlükte bulunan yasalar her ne kadar tüketicileri koruyucu yönde maddeler içerse dahi halen ve özellikle e-ticaret sitelerinden yapılan alışverişlerde tüketicilerin mağdur edildiğini ve mağduriyet sonrasında haklarını aramak isteyen tüketicilerin karşısında muhatap alacakları bir firmanın dahi olmadığı vakaların çokça yaşandığı günlerden geçiyoruz.

TV haberlerine dahi yansıdığı üzere internet üzerinden ayakkabı, giyim eşyası siparişi veren tüketicilere sipariş edilen ürün ile hiçbir ilgisi bulunmayan “ Patlıcan ve diğer “ tüketicileri aldatan ve mağdur eden teslimatların yapıldığına sıklıkla şahit oluyoruz. Bu sebeple yazımızda tüketicilerin e-ticaret sitelerinden alışveriş yaparken dikkat etmeleri gereken hususlara yer vermeyi ve ileride yaşamaları muhtemel mağduriyetlerin ve uyuşmazlıkların önüne geçmeyi hedefledik.

Bu bağlamda daha önce alışveriş yapmadığınız ve ismini duymadığınız  bir mağazadan alışveriş yapmayı düşünüyorsanız öncelikle iletişim linkini inceleyerek, firma unvanı,  telefonu ve adres bilgilerinin olup olmadığını kontrol ediniz ve akabinde ilgili firmayı telefon ile arayarak, sitelerinde gördüğünüz ve satın almak istediğiniz ürünün stoklarında olup olmadığını var ise ne zaman gönderebilecekleri yönünde sorular sorun ve görüştüğünüz kişinin ismini almayı unutmayın ve mutlaka not edin. Firmanın ticari adresine göre bağlı bulunduğu ticaret odasının internet adresinden ticaret unvanına göre sicil kayıt sorgulama yapabilir ve firmanın diğer bilgilerine ulaşabilirsiniz. İnternet sitesinde firma unvanı, adres ve telefon numarası paylaşmayan internet sitelerinden uzak durunuz ve alışveriş yapmayınız.

Diğer yandan alışveriş yapmayı düşündüğünüz mağazayı öncelikle Google üzerinden araştırınız, Mağaza ismini aradığınızda size önerilen arama seçenekleri içerisinde mutlaka söz konusu site ile ilgili olarak şikâyet uzantılı linklerin önünüze geleceğini göreceksiniz. Dikkatlice inceleyiniz ve şikâyetlerin içeriğine dikkat ediniz. Özellikle son aylarda yoğun ve artan bir şikâyet söz konusu ise karşılaşacağınız risklerde artabilir unutmayınız.

Kapıda ödeme yöntemi son dönemde çok sık olarak kullanılmakta ve tüketicilerimiz bunu bir güven unsuru olarak görmekteler, ancak alışveriş yapacağınız sitenin sunduğu ödeme seçenekleri arasında sadece kapıda ödeme sistemi var ise o sitenin size sahte ürün satma ve sizi kandırma olasılığı çok yüksektir. Sebebine gelince bu firmalar bankalardan sanal pos hizmeti alamamakta yada almaktan imtina etmektedirler, Çünkü dolandırıcı siteler POS hizmeti sunuyor dahi olsalar, bankalar bir süre parayı tuttukları ve tüketici tarafından herhangi bir şikâyet olması durumunda [ Malın teslim edilmemesi,sipariş edilen ile teslim edilenin farklı olması yada ayıplı olması gibi ]ödemeyi [ charge back ] iade ettikleri için amaçlarına ulaşamıyorlar. Sonuç itibariyle size sadece kapıdan ödeme seçeneğini sunan sitelere karşı temkinli olmanızda yarar olduğunu unutmayınız.

Satın almayı düşündüğünüz ürünün fiyatını önceden çok iyi araştırınız. Bir ürünün piyasa fiyatının çok altında satılıyor olması mutlaka sizi şüphelendirmelidir, Özellikle cep telefonu ve spor ayakkabısı gibi ürünlerde çok düşük fiyat ile satışa çıkan internet sitelerinden uzak durunuz.

İnternet üzerinden alışverişlerde ödeme yaparken yüksek limitli kredi kartlarınızı kesinlikle kullanmayınız. Mutlaka sanal kart oluşturunuz ve yapacağınız alışveriş tutarı kadar limit yükleyiniz ve alışverişinizin sona ermesi akabinde söz konusu limiti mutlaka sıfırlayınız ve ayrıca kredi kartı ile ödeme yaparken 3D secure yöntemini kullanmanız yararlı olur ve bu şekilde kartınızın istenmeyen bir şekilde kullanılmasını engellemiş olursunuz.

Ödeme ekranında http:// yerine https:// yazmasın ve alışveriş yaptığınız sitenin SSL sertifikası olup olmadığına mutlaka dikkat ediniz. Bu sertifika sitenin güvenli olduğunu ve kredi kartı bilgilerinizin şifrelenmesini ve başkaları tarafından kopyalanmasını engeller. Netice itibari ile alışveriş yaptığınız internet sitesi kesinlikle kartınızın tüm bilgilerini göremez.

Son olarak alışveriş yaptığınız bilgisayarın ortak bir cihaz olmamasına dikkat ediniz, güvenlik şifresi olmayan kablosuz ağlardan bağlantı yapmayınız. İnternet cafe  ve toplu taşıma araçları gibi alanlarda alışveriş yapmamaya mutlaka özen gösteriniz.

Gelişmiş ekonomilerin en temel özelliklerinden biri de tüketici haklarına gösterilen saygı ve duyarlılıktır.

Yürürlükte bulunan yasa, mesafeli sözleşmeler olarak adlandırılan ve internet üzerinden yapılan alışverişlerde tüketicilerin mağduriyete uğramamaları için tüketicilere önemli haklar tanımış ve oluşabilecek uyuşmazlıklarda da haklarını arayabilmeleri için gerekli mekanizmaları kurmuş ve müracaatları mümkün olduğu kadar basite indirgemeye çalışmıştır.

Ancak tüketiciler olarak hem haklarımızı bilmeli ve hem de oluşabilecek mağduriyetlerin önüne en başından geçmek için bilinçli bir şekilde hareket etmeliyiz.

Tüketilmeden tüketebilmeniz temennisi ile

Sefa KABAALİOĞLU
Tüketici Hakları Uzmanı

SATIN ALDIĞINIZ ÜRÜNÜN GARANTİ BELGESİNİ ALMAZSANIZ NE OLUR ?

SATIN ALDIĞINIZ ÜRÜNÜN GARANTİ BELGESİNİ ALMAZSANIZ NE OLUR ?

Yıllardır teknoloji marketlerinden alışveriş yapan tüketiciler veznedarların “FATURA GARANTİ BELGESİ” yerine geçmektedir, ifadesi ile karşılaşmış ve bu sözü söyleyen veznedarın verdiği bu yöndeki bilginin doğru olup olmadığını sorgulamaya gerek duymadan alışveriş yaptığı mağazanın büyüklüğüne ve ismine güvenerek garanti belgesini aramamış, imzalatmamış ve saklamamıştır.

Diğer yandan esnaflardan alışveriş yapan tüketicilerimiz  “Garanti Belgesi” talep edince esnaf kardeşlerimizden “Garantisi benim abla, aksilik olursa gel beni bul” cevabı ile karşılaşmışlardır.

Haksızlıkların çok yoğun olarak yaşandığı bugünkü eko-sistem içerisinde yukarıda yer alan yaklaşımların tüketicilerimizi korumadığı çok açıktır.

Öncelikle faturanın garanti belgesi yerine geçmediğini ve geçmeyeceğini belirtmemiz gerekmektedir. Sebebine gelince bir Üretici – İmalatçı ve İthalatçı ürettiği ya da ithal ettiği mal için mutlaka “GARANTİ BELGESİ” almak zorundadır ve söz konusu GARANTİ BELGESİNİ alabilmek için çok ciddi ve uzun bir süreçten geçerek tüm yükümlülükleri yerine getirmesi gerekmektedir.

En basit ifadesi ile ürettiği ya da ithal ettiği mal için Türkiye’nin yedi ayrı bölgesinde bakanlığın belirlediği sayıda servis istasyonu kurması, bu servis istasyonlarında belirlenen sayıda teknik eleman çalıştırması ve satış sonrası hizmet verebilmesi için asgari olarak bulundurması gereken makine ve teçhizatların tamamını temin etmesi ve tüm bu talep edilenleri yerine getirdikten sonra “SATIŞ SONRASI HİZMET YETERLİLİK BELGESİ” almaya hak kazanması ve hatta TSE nezdinde de “ TSE HİZMET YERİ YETERLİLİK BELGESİ’ne” sahip olması talep edilmekte ve tüm bu süreçler başarılı bir şekilde tamamlandıktan sonra “ GARANTİ BELGESİNE” hak kazanmaktadırlar.

Yukarıda izah edildiği üzere “ GARANTİ BELGESİ” başlı başına 2 yıl boyunca söz konusu malda meydana gelen üretim hatalarına karşı sizi koruyan en önemli doküman olarak mevzuatımızda yer almaktadır.

Bu sebeple satın aldığınız her ürünü mağazadan çıkmadan önce mutlaka kutusundan çıkararak fiziken kontrol ediniz/ettiriniz, söz konusu ürün ile birlikte verilmesi gereken [bağlantı kablosu, enerji kablosu ve diğer] ekipmanların var olup olmadığını, satın aldığınız üründe fiziken bir çizik, çatlak ya da ezik olup, olmadığını ve en önemlisi çalışıp, çalışmadığını kontrol etmek ve tüm bu saydıklarımız tam olarak mevcut ise bu sürecin sonunda söz konusu garanti belgesinin satın aldığınız ürünün fatura tarih ve seri numarası ile donatılmış şekilde kaşe ve imza altına alınmasını sağlamanız gerekmektedir.

Tüm bu iş ve işlemleri tamamlamadan mağazadan ayrılmanız ve eve geldiğinizde üründe çizik, çatlak kırılma ve bunun gibi bir hata görmeniz durumunda bu hususların mağazadan çıktıktan sonra var olduğu kabul edilecek ve hak arama mücadelenizde size ciddi sorunlar yaşatacaktır.

Ayrıca satın aldığınız üründe hata çıkması ve seçimlik haklarınızın kullanılması bağlamında satıcı-imalatçı ve ithalatçının talebinizi yerine getirmemesi ve yaşadığınız mağduriyetin giderilmesi yönünde bir yaklaşım sergilememesi durumunda Tüketici Sorunları Hakem Heyeti ya da Tüketici Mahkemesi’ne müracaatınız esnasında sizden ürünün “faturası, garanti belgesi, ödeme belgesi, mağduriyetinizin giderilmesi ile ilgili satıcı, imalatçı, ithalatçı ile yaptığınız tüm yazışmalar” talep edilecektir.

İlgili hakem heyeti ve mahkeme; kararını verirken tüm bu belgeleri inceleyecek ve hakkınızda karar verecektir ve ilgili kurumlar ürüne ilişkin faturayı garanti belgesi olarak kabul etmeyecektir.

Bu sebeple satın aldığınız her ürünün “GARANTİ BELGESİNİ” talep ediniz ve kaşe/imza ile donatılmasını sağlayarak, en az 2 yıl süre ile saklayınız.

R.Sefa KABAALİOĞLU 

Tüketici hakları Uzmanı 

Tarafımdan kaleme alınan bu makale ilk olarak " http://www.onbitv.com/3076-satin-aldiginiz-urunun-garanti-belgesini-almazsaniz-ne-olur adresinde yayınlanmıştır.

KREDİ KARTINA SIFIR FAİZLİ NAKİT AVANS ALDATMACASI

KREDİ KARTINA SIFIR FAİZLİ NAKİT  AVANS ALDATMACISI 

Son aylarda çok yoğun bir şekilde mail hesaplarımıza ,cep telefonlarımıza gelen mesajlar ve bizzat ilgili bankanın çağrı merkezinden aranarak “Kredi Kartına hemen Nakit Avans “ kampanyaları hakkında bilgilendirme yapılmakta ve tüketiciler yanıltılmaya ve yanlış yönlendirilmeye çalışılmaktadır.

Piyasa yapıcı bankaların tamamı bu tip kampanyalar düzenlemekte ve tüketiciler pahalı şekilde borçlandırılmaya çalışılmaktadır. Çağrı merkezlerindeki çalışanlar tarafından arandığınızda “Kredi kartımızı kullandığınızı ve ödemelerinizi düzenli yaptığınızı görüyoruz ve bu sebeple size “SIFIR FAİZLİ” 1.000 TL nakit avansı 9 ayda 111.11 TL taksitler ile ödemeyi teklif ediyoruz’’ şeklinde bilgi aktarılmaktadır.

Arandığınızda nerde olduğunuz önemli değildir. Arabada, işyerinde, cafede ve herhangi bir yerde ve eğer paraya ihtiyacınız var ise “SANKİ SİZE ÖZEL TANIMLANMIŞ” bir jest yapılıyormuş gibi algılanarak çoğu tüketici tarafından bu teklifler maalesef kabul edilmektedir. Oysa ki, bu tip bir para kullanımı halen geçerli olan krediler içerisinde en pahalı ve en fahiş olanıdır.

Geçen gün yine bu konuda aldığım bir çok telefondan bir tanesine vaktimin müsait olması nedeniyle yanıt verdim ve çağrı merkezi çalışanı ile görüşmeye başladım. Çağrı Merkezi elemanı “Efendim uzun zamandır bankamız kredi kartını kullandığınızı ve ödemelerinizi çok düzenli yaptığınızı tespit ettik ve bankamız size “SIFIR FAİZLİ” 9 ayda 111.11 TL ödemeli 1.000 TL kredi kartına nakit avansı kullanımınıza tahsis etti, ”ONAYLIYOR MUSUNUZ? deyince ben de “Sıfır Faizli” kredi olur mu? Bankalar ödünç verdikleri paraya bir kira almalıdır, aksi durumda zarar eder. Üstelik bankaların bağlı olduğu ve denetlendiği BDDK isimli bir kurum var ve bu kampanyaya ne diyor? dediğimde aldığım yanıt tekrar “EFENDİM SIFIR FAİZLİ“ dir bu kredi cevabını aldığımda, peki hiçbir masraf yok mu, komisyonda mı almıyorsunuz dediğimde çağrı merkezi elemanı “SADECE 95 TL“ alıyoruz diye yanıt verdi.

Yani SADECE 95 TL, hani bazen seyyar satıcılar “YALNIZCA …….. ŞU KADAR” derler ya, hani ödenecek parayı küçümseyerek,o cinsten bir pazarlama yöntemi! Şimdi gelin “SADECE 95 TL” ifadesinin faiz oranı olarak yansımasına bakalım. Söz konusu alınan 95 TL komisyonun ya da kesintinin faiz oranı olarak karşılığı yıllık % 24,77 aylık % 2.06’dır.Bulduğumuz bu faiz oranına başka bir açıdan bakalım; banka size 152,56 günlük yıllık % 24.77 faiz oranından 905 TL borç para verdiğini düşündüğümüzde vade sonunda bankaya faizi ile birlikte ödenecek toplam tutar 1.000 TL’dır ve faiz tutarı 95 TL’ye tekabül etmektedir.

Burada en önemli konu, banka size eğer 9 ay vadeli bir ihtiyaç kredisi ya da Tüketici Kredisi vermiş olsaydı söz konusu 95 TL faizi ortalamada 152,56 günde tahsil etmiş olacaktı. Ancak bankanın kampanyasında söz konusu faiz tutarı, komisyon adı altında 1. gün tahsil edildiği için efektif faiz oranı yıllık % 26.10 ve aylık % 2.18’e denk gelmektedir. Bugün kredi kartlarına uygulanan “AKDİ FAİZ ORANI” aylık % 2.02 olup, bu oran aynı zamanda Kredili Mevduat faiz oranlarına uygulanan ile aynıdır.

Yani bankanın yaptığı kampanyada uygulanan faiz oranı Kredili Mevduat Hesap faiz oranından yüksektir. Bugün bankaların Tüketici Kredisi yada İhtiyaç Kredisine uyguladıkları faiz oranları tüketicilerin sahip olduğu Kredi Kayıt Bürosu notuna göre aylık % 1.09 ile %1.45 arasında değişmektedir. Bu sebeple “Bankaların yaptıkları bu tip kampanyalar “ tüketicilerin algılarını yanlış yönlendirmeye yönelik, fahiş kampanyalardır. Hiç bir tüketici “Finansal Matematik, paranın zaman değeri, anüite hesapları, gelecekteki paranın bugünkü değeri” gibi uzmanlık gerektiren konuları bilmek zorunda değildir.Bu sebeple tüketicilerin bu tip kampanyalara itibar etmemesini ve paraya ihtiyaç duyduklarında en uygun faiz oranını veren bankalardan Tüketici/İhtiyaç Kredisi kullanmalarını öneririm.

R.Sefa KABAALİOĞLU

Tüketici hakları Uzmanı 

Tarafımdan kaleme alınan bu makale ilk olarak " http://www.onbitv.com/1541-kredi-kartina-sifir-faizli-nakit-avans-aldatmacasi adresinde yayınlanmıştır.

SATICILARIN SİZİ MAĞDUR ETMESİNE İZİN VERMEYİNİZ

SATICILARIN SİZİ MAĞDUR ETMESİNE İZİN VERMEYİNİZ

2016 yılının ilk 9 aylık döneminin sonunda Tüketici Sorunları Hakem Heyetlerine yapılan şikâyetlerin sayısı 1.155.504 olarak gerçekleşmiş ve söz konusu şikâyet başvurularının dağılımı aşağıdaki şekilde gerçekleşmiştir;

858.021 Başvuru     / Bankacılık İşlemleri [ Tüketici Kredisi, Kredi Kartı ve Konut Finans Sözleşmeleri ]

218.578 Başvuru    / Ayıplı Mal ve Hizmetler

65.504 Başvuru  / Mesafeli ve Abonelik Sözleşmeleri

13.401 Başvuru  / Taksitli,Ön ödemeli satışlar, İşyeri dışında satışlar

Tüketicilerimizin en çok mağdur edildiğini düşündüğü ve bu yönde % 74.26 oranı ile başvuruda bulunduğu işlemler özellikle bankacılık sektörüne ait olup, ondan sonra % 18.92 oran ile “ Ayıplı Mal ve Hizmet “ alımından kaynaklanmaktadır.

2016 yılının ilk 9 ayında Tüketici Sorunları Hakem heyetlerine yapılan müracaatların % 87’sinin tüketici lehine kalan % 13’ünün ise tüketici aleyhine sonuçlandığı görülmektedir.

Her gün yüzlerce / binlerce tüketici alışveriş yaptığı firmalar tarafından mağdur edilmekte ve hak mağduriyetine uğratılmaktadır. Haklarını ve hak arama yollarını bilen ve bu konuda yeterli bilince sahip tüketicilerimiz haklarını aramak için gerekli müracaatlarını yaparak, bu müracaatlar sonunda kanunun kendilerine sağladığı haklar çerçevesinde hak mağduriyetinden kurtulmaktadır.

Ancak bir o kadar tüketicide haklarını ve hak arama yollarını bilmediği için uğradığı mağduriyeti sineye çekmekte ya da şimdi ben bununla mı uğraşacağım diyerek hak arama sürecine girmemektedir.

Bu yazımızın konusu da bu aşamada devreye girmekte ve “ ayıplı mal” ile karşılaşan tüketicilerimize haklarını ve hak arama yollarını göstermeye ve farkındalıklarını arttırmaya yöneliktir.

Öncelikle yürürlükteki kanun ayıplı malın tanımını aşağıdaki detayda yapmaktadır;

“Tüketici ile kararlaştırılan örnek ve modele uygun olmayan, tüketicinin makul olarak beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran, maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren mallar ayıplı olarak kabul edilir.”

6 ay içerisinde ortaya çıkan ayıbın, sözleşmenin kurulduğu anda var olduğu kabul edilmekte ve söz konusu ayıbın olmadığının ispatı “ satıcı firmaya” ait olmaktadır.

Ayıplı mal satın alan müşteri söz konusu ayıbı satıcı firmaya bildirmesinin akabinde söz konusu ayıbın giderilmesi yönünde seçimlik hakları vardır ve bu seçimlik haklardan hangisini seçer ise satıcı firma bunu uygulamak ve yerine getirmek zorundadır. Yürürlükteki kanun bu seçimlik hakların yerine getirilmesinde görüleceği üzere emredici bir ifade kullanmaktadır.

Tüketicinin satın aldığı malın ayıplı çıkması durumunda aşağıda yer verdiğim seçimlik haklarından bir tanesini satıcı firmadan talep edebilir; Şöyle ki;

1-Bedel iadesini de içeren sözleşmeden dönme,

2-Malın ayıpsız misliyle değiştirilmesi,

3-Ayıp oranında bedel indirimi,

4-Ücretsiz onarım isteme

Ayıplı mal satın alan ve maldan beklediği asgari faydaların mevcut olmadığını gören ve bunun akabinde yukarıda yer alan seçimlik haklarından bir tanesinin yerine getirilmesini talep ettiği satıcı tarafından red edilen tüketici bu defa hakkını aramak için ikametgâhının bulunduğu ya da malı satın aldığı yerdeki kaymakamlıkl içerisinde bulunan Tüketici Sorunları Hakem heyetine başvurarak mağduriyetlerinin giderilmesini talep etmelidirler.

Önümüzdeki yazılarda hakem heyetlerine müracaat tutarları, hakem heyetlerinin çalışma şekilleri hakkında daha detaylı bilgiler aktaracağım.

HAK ARANDIKÇA, HAKSIZLIKLAR AZALACAKTIR.

Tükenmeden  tüketebilmeniz  temennisi  ile,

Sefa KABAALİOĞLU

Tarafımdan kaleme alınan bu makale ilk olarak https://www.haberingundemi.com/saticilarin-sizi-magdur-etmesine-izin-vermeyiniz-makale,582518.html adresinde yayınlanmıştır.